• БИДНИЙ ТУХАЙ
    • ҮҮСГЭН БАЙГУУЛЛАГЧ
    • ТҮҮХЭН ЗАМНАЛ
    • СУДАЛГААНЫ ТУХАЙ
    • АЙМГУУДЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ЧУУЛГАН
    • МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
    • ТҮГЭЭМЭЛ АСУУЛТ, ХАРИУЛТ
    • ХОЛБОО БАРИХ

Өвөрхангай

Өвөрхангай аймгийг БНМАУ-ын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн 1931 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдрийн 05 тогтоолоор тухайн үеийн Цэцэрлэг мандал уулын аймгийн гол хошуудаас, одоогийн Өвөрхангай, Баянхонгор аймгийн нутаг дэвсгэрийг хамарсан 31 сумтай Түйн голын Цагаан эрэгт төвлөрүүлж нэг аймаг болгон анх байгуулагдсан түүхтэй. 1934 онд аймгийн төвийг одоогийн Арвайхээр хотод төвлөрүүлж, 1942 оноос одоогийн Баянхонгор аймгийн зарим сумдыг Архангай, Завхан аймгуудад шилжүүлэн, Архангай аймгаас одоогийн Өвөрхангай аймгийн Хархорин, Хужирт, Бат-Өлзий, Бүрд, Баян-Өндөр, Төв аймгийн Эрдэнэсант сумдыг нэгтгэн шинэчлэн зохион байгуулжээ. Аймаг нь засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн хувьд 19 сум, 106 багтай, 32 мянган гаруй өрх, 112 мянган гаруй хүн амтай, аймгийн төв Арвайхээр хотод 7 мянган гаруй өрх, 27 мянган хүн оршин суудаг.

Газар зүй

Аймгийн нийт нутаг хойноос урагшаа 385 км, зүүнээс баруун хил хүртэл 310 км, улсын нийслэл Улаанбаатар хотоос 430 км зайд оршдог. Нутгийн хойд хэсэгт Хангайн нурууны, өмнө хэсгээр нь Алтай нурууны салбар уулстай, аймгийн нийт нутгийн 23 хувь нь хангайн, 28.2 хувь нь тал хээрийн, 48.8 хувь нь говийн бүсэд оршдог.

Ургамал, амьтан

Аймгийн нутгийн хойд хэсэгт уулын хар шороон хөрс, зүүн хэсгээр нь хээрийн хүрэн хөрс, өмнө захаар нь говийн саарал хөрс, элсэнцэр хөрс тархжээ. Нутгийн хойд хэсэгт хангайн их хөвч, тайга, зүүн хэсгээр хээрийн бүсийн, өмнө хэсгээр говийн ургамал тархжээ. Энэ аймгийн нутагт ой, тайгаас эхлээд говийн ховор амьтад амьдарна. Хангайд буга, бор гөрөөс, тал хээрт үнэг, чоно, хярс, мануул, говьд аргаль, янгир, цагаан зээр, хар сүүлт, хойлог зэрэг ан амьтан элбэгтэй бөгөөд дэлхийн улаан номонд бичигдсэн дархан цаазат хулан, ирвэс ч байдаг.

Онцлог газрууд

Орхоны хөндийн түүх, соёлын дурсгалт газрууд, үзэсгэлэнт Орхоны улаан цутгалан, Хүйсийн найман нуур, Баруун, Зүүн хайрхан, Дөлгөөн, Батхаан, Ханхөгшин, Зүүн богд Ханбаян, Хангайн овоо, Авзага, Хонгор хайрхан зэрэг хийморь түшсэн уул нурууд, хишиг буянтай рашаан ус, ой мод, эрдэнэт сүрэг багширсан гурван бүсийн тэгш сайхан нутаг, эртний түүхт Хархорум, Монголын төв цэг, Өндөр гэгээн Занабазарыг хаан ширээнд залж даахийг үргээсэн Ширээт цагаан нуур, номын бясалгалт газар Төвхөн хийд зэрэг нутгийн гоо үзэсгэлэнт байгаль олонтой билээ.

Эх сурвалж: http://uvurkhangai.mn

ӨВӨРХАНГАЙ
Ерөнхий үзүүлэлтүүд2022Эрэмбэ
Нутаг дэвсгэрийн хэмжээ (мянган км2)62.914
Сумдын тоо19
Хүн амын тоо (мянга)115.72
ДНБ (оны үнээр, тэрбум төгрөг)583.413
Нэг хүнд ногдох ДНБ (оны үнээр, мянган төгрөг)5041.019
Ажилгүйдлийн түвшин (%)3.87
Инфляци (%)10.66

ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ТӨЛӨВ БАЙДАЛ, ЭРЭМБЭ

Байгаль орчны эмзэг байдлын индекc

ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ЕРӨНХИЙ ҮНЭЛГЭЭ

ЭРЭМБЭЭР

20212022
Эдийн засгийн тамир тэнхээ56
Засаглалын үр ашиг1513
Бизнесийн үр ашиг1111
Дэд бүтэц84

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТАМИР ТЭНХЭЭ

20212022
Эдийн засаг17
Эдийн засгийн салбарууд108
Хүн амын амьжиргааны түвшин1412
Хөдөлмөр эрхлэлт135

ЗАСАГЛАЛЫН ҮР АШИГ

20212022
Аймгийн төсөв66
Институцийн тогтолцоо1213
Бизнесийн эрхзүй168
Нийгмийн тогтолцоо1919

БИЗНЕСИЙН ҮР АШИГ

20212022
Бизнесийн орчин812
Хөдөлмөрийн зах зээл, бүтээмж711
Санхүү1114
Менежментийн хэвшил1610

ДЭД БҮТЭЦ

20212022
Үндсэн дэд бүтэц64
Технологийн дэд бүтэц72
Боловсрол, соёл62
Эрүүл мэнд, хүрээлэн буй орчин1311

ДАВУУ ТАЛ /ЭРЭМБЭЭР/

Эдийн засгийн тамир тэнхээ
Эдийн засаг-Бизнес
3
Эдийн засгийн төрөлжилт
3
Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам
4
Эдийн засгийн хөгжлийн түвшин
5
Ажиллах хүчний оролцооны түвшин
5
Ажилгүйчүүдийн тоо
6
Хэрэглээний үнийн индекс
6
Малын тоо
7
Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин
7
Барилгын ажил
7
Засаглалын үр ашиг
Татвараас зайлсхийх
2
Захиргааны зохицуулалтууд
4
Аймгийн төсвийн удирдлага
4
Төсвийн орлого (%)
5
Ил тод байдал
6
Шударга бус өрсөлдөөн
6
Албан бус эдийн засаг
6
Төсвийн ил тод байдал
7
Хүн амын насны бүтцийн хандлага
8
Аймгийн удирдлагын бодлого, шийдвэр
9
Бизнесийн үр ашиг
Санхүүгийн ур чадвар
1
Мэргэшсэн ажиллах хүчний шилжих хөдөлгөөн
4
Хадгаламжийн үлдэгдэл
4
Зээлийн өрийн үлдэгдэл
5
Аймгийн төрх байдал
6
Чанаргүй зээлийн өрийн үлдэгдэл
6
Сургалт
7
Бизнесийн таатай орчин
7
Хувийн хэвшлийн томоохон аж ахуйн нэгж
7
Банкуудын зээлийн хүү
9
Дэд бүтэц
Томоохон үйлчилгээний төвүүд
1
Мэдээллийн байгууллага
1
Мэдээллийн хүртээмж
1
Ногоон байгууламж
2
Өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүн
2
Газарзүйн байршил
2
Харилцаа, холбооны технологи
2
Зах зээлийн багтаамж
2
Бага дунд боловсрол
2
Музейн үзэгчид
2

СУЛ ТАЛ /ЭРЭМБЭЭР/

Эдийн засгийн тамир тэнхээ
Нэг хүнд ногдох ДНБ
19
Зээл
18
Дундаж цалин
15
Хадгаламж
14
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
13
Ажлын байрны хүрэлцээ
12
Засаглалын үр ашиг
Хүний хөгжлийн индекс
19
Хууль ёс
18
Шилжих хөдөлгөөн - хот
17
Төсвийн зарлага (%)
17
Шилжих хөдөлгөөн - аймгийн төв
17
Орлогын тэгш бус байдал
16
Төсвийн эрх мэдэл
15
Хүнд суртал
15
Авлига, хээл хахууль
15
Гадаадын төсөл хөтөлбөр
15
Бизнесийн үр ашиг
Хөдөлмөрийн бүтээмж
21
Мэргэшсэн ажиллах хүч
20
Банк, санхүүгийн үйлчилгээ
18
Зээл авах боломж
18
Байгууллагын хөрөнгө оруулалт
17
Гадаад зах зээл
15
Хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгж
14
Бизнес эрхлэгчдийг дэмжигч байгууллагууд
13
Компаниудын зохицох чадвар
13
Нягтлан бодох бүртгэл ба аудит
12
Дэд бүтэц
Цэвэр агаар
21
Худалдааны цэгийн хүртээмж
19
Сурагч-багшийн харьцаа (цэцэрлэг)
18
Халаалтын үнэ
18
Уул уурхай
18
Тээврийн хэрэгсэл
18
Хүн амын цэвэр өсөлт
17
Цахилгааны үүсгүүртэй малчин өрх
17
Эрчим хүч
17
Суурин утасны цэг
17